Senat zatwierdza likwidację Akademii Kopernikańskiej i SGMK

Senat Rzeczypospolitej Polskiej podjął ważną decyzję dotyczącą przyszłości dwóch instytucji akademickich – Akademii Kopernikańskiej oraz Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika (SGMK). W dniu 18 lipca 2025 roku przyjęto nowelizację ustawy, która przewiduje likwidację obu jednostek, co oznacza znaczące zmiany w strukturze polskiego środowiska naukowego. Za przyjęciem ustawy wraz z czterema poprawkami zaproponowanymi przez senacką Komisję Nauki opowiedziało się 55 senatorów, przeciw było 26, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Nowe przepisy przewidują, że likwidator przejmie kompetencje dotychczasowych organów kierujących tymi instytucjami – Sekretarza Generalnego Akademii Kopernikańskiej oraz Rektora Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. Kadencje organów obu jednostek wygasną z dniem wejścia w życie ustawy, co formalnie zakończy ich działalność. Ustawa ma również na celu uporządkowanie kwestii związanych z rozliczeniami finansowymi, zakończeniem umów stypendialnych oraz grantowych, a także dalszymi krokami legislacyjnymi.

Przebieg głosowania w Senacie i przyjęcie ustawy

18 lipca 2025 roku Senat RP podjął decyzję o likwidacji Akademii Kopernikańskiej oraz Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. Za nowelizacją ustawy głosowało 55 senatorów, przeciw było 26, a nikt nie wstrzymał się od głosu. Do ustawy dołączono cztery poprawki, które zaproponowała senacka Komisja Nauki wraz z biurem legislacyjnym.

Jak informuje portal tvn24.pl, celem przyjętej ustawy jest formalne zakończenie działalności obu instytucji. Proces ten ma uporządkować formalno-prawne aspekty likwidacji, by zapewnić przejrzystość i prawidłowy przebieg zmian w strukturze akademickiej.

Zakres likwidacji i kompetencje likwidatora

Nowe przepisy przewidują, że likwidator przejmie kompetencje Sekretarza Generalnego Akademii Kopernikańskiej oraz Rektora Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. Jak podaje portalsamorzadowy.pl, likwidator będzie odpowiedzialny za realizację wszystkich dotychczasowych zadań tych organów, co oznacza pełne zarządzanie procesem likwidacji i przejęcie obowiązków związanych z działalnością obu instytucji.

Kadencje organów Akademii Kopernikańskiej i SGMK wygasną z chwilą wejścia w życie ustawy, co formalnie zakończy ich mandat. Ponadto, jak podaje portalsamorzadowy.pl, wygasną także członkostwa w Akademii oraz umowy dotyczące finansowania Stypendiów Kopernikańskich i Grantów Mikołaja Kopernika. To oznacza, że beneficjenci programów stypendialnych i grantowych związanych z tymi jednostkami utracą wsparcie, co może wpłynąć na ich dalszą działalność naukową.

Konsekwencje dla środowiska akademickiego i dalsze kroki

Likwidacja Akademii Kopernikańskiej oraz Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika oznacza zakończenie funkcjonowania tych jednostek w ich dotychczasowej formie. Ustawa ma na celu uporządkowanie kwestii formalnych związanych z zakończeniem działalności, w tym rozliczeń finansowych oraz spraw kadrowych. Proces ten ma zapewnić płynne przejście i ograniczyć negatywne skutki dla pracowników i studentów.

Senat przekazał ustawę do dalszych prac legislacyjnych, co oznacza, że kolejnym etapem będzie rozpatrzenie jej przez Sejm oraz ewentualne podpisanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Decyzja ta może mieć istotny wpływ na środowisko naukowe w Polsce, zwłaszcza na beneficjentów programów stypendialnych i grantowych powiązanych z likwidowanymi instytucjami.

Zmiany te budzą wiele pytań o to, jak będzie wyglądać wsparcie dla młodych naukowców oraz kierunki badawcze prowadzone dotąd przez Akademię Kopernikańską i Szkołę Główną Mikołaja Kopernika. Eksperci z środowiska akademickiego zwracają uwagę, że niezbędne będą kolejne kroki, które zapewnią ciągłość finansowania i wsparcia dla osób oraz projektów związanych z tymi instytucjami.