Nowa WPR po 2027 r.: zmiany, wyzwania i reakcje rolników w UE

Komisja Europejska przedstawiła propozycję nowej Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na okres po 2027 roku, której celem jest uproszczenie systemu wsparcia, zapewnienie rolnikom godziwych dochodów oraz zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego i rozwoju obszarów wiejskich. W projekcie uwzględniono m.in. wprowadzenie nowego Funduszu Konkurencyjności z budżetem 6,3 mld euro na siedem lat oraz ograniczenie wsparcia dla dużych gospodarstw do 100 tys. euro. Propozycje spotkały się jednak z krytyką ze strony rolników i europosłów, którzy obawiają się, że planowane cięcia budżetowe mogą sięgnąć nawet 20-25 proc., co grozi spadkiem dochodów i destabilizacją systemu. Ostateczne decyzje dotyczące nowych ram finansowych UE mają zapaść na początku 2027 roku, a dyskusje o przyszłości rolnictwa w całej Unii Europejskiej wciąż trwają.

Propozycje Komisji Europejskiej dotyczące nowej WPR po 2027 roku

Komisja Europejska zaproponowała nową, bardziej przejrzystą i ukierunkowaną Wspólną Politykę Rolną na lata 2028–2034, która ma sprostać współczesnym wyzwaniom rolnictwa i obszarów wiejskich. Według farmer.pl, celem jest zapewnienie rolnikom godziwych dochodów, a także bezpieczeństwa żywnościowego i wsparcie rozwoju terenów wiejskich.

Nowa WPR zakłada utworzenie Funduszu Konkurencyjności, który ma wspierać badania i innowacje w sektorze rolnym. Na ten cel przewidziano budżet w wysokości 6,3 miliarda euro na siedem lat, co ma przyczynić się do modernizacji i zwiększenia efektywności rolnictwa.

Ważnym elementem propozycji jest ograniczenie wsparcia dla większych gospodarstw do maksymalnej kwoty 100 tys. euro. Ma to na celu bardziej sprawiedliwy podział środków między różne gospodarstwa rolne, a jednocześnie narzędzia wsparcia dochodów pozostaną dostępne i dofinansowane, by rolnicy mogli liczyć na stabilne źródła przychodów.

Nowa polityka rolna ma również realizować szeroki zakres celów: ekonomiczne, środowiskowe, dobrostan zwierząt, cele społeczne, przeciwdziałanie zmianom klimatycznym oraz ochronę społeczności wiejskich. To kompleksowe podejście ma doprowadzić do zrównoważonego rozwoju rolnictwa i terenów wiejskich.

Budżet i struktura finansowania – kontrowersje i krytyka

Propozycje Komisji dotyczące finansowania WPR na lata 2028–2034 przewidują znaczące cięcia budżetowe. W porównaniu z okresem 2021–2027, planowane jest zmniejszenie środków o około 20-25 proc., co oznacza spadek finansowania z 387 miliardów euro do około 300 miliardów euro. Informują o tym farmer.pl, sadyogrody.pl oraz tygodnik-rolniczy.pl.

Cięcia budżetowe mają wynieść nawet 90 miliardów euro, co wywołało falę krytyki ze strony europosłów i rolników. Obawiają się oni, że takie ograniczenia doprowadzą do spadku dochodów rolniczych i mogą destabilizować system wsparcia, który jest kluczowy dla wielu gospodarstw. Źródła topagrar.pl oraz tygodnik-rolniczy.pl podkreślają, że szczególnie niepokojący jest fakt likwidacji dotychczasowej dwufilarowej struktury WPR oraz integracji polityki rolnej z polityką spójności w ramach Narodowych i Regionalnych Planów Partnerskich (NRP). Ta zmiana oznacza koniec niezależnej struktury WPR i może prowadzić do konkurencji o środki finansowe pomiędzy różnymi sektorami.

Z kolei komisarz ds. rolnictwa Janusz Hansen, cytowany przez bankier.pl, odrzuca obawy dotyczące ograniczenia funduszy, zapewniając, że wsparcie dla rolników pozostanie na odpowiednio wysokim poziomie i nie zostanie zredukowane w sposób, który zagrozi stabilności dochodów.

Reakcje rolników i perspektywy na przyszłość

Planowane zmiany wywołały liczne reakcje wśród rolników i organizacji rolniczych. Jak podaje rolnikinfo.pl, wielu z nich obawia się spadku dochodów nawet o 4400 zł na gospodarstwo rocznie oraz utraty stabilności obecnego systemu wsparcia. Niezadowolenie wynika także z obaw o przyszłość sektora rolnego, który stoi przed wyzwaniami związanymi z nowymi regulacjami.

W Polsce do 15 lipca petycję przeciwko proponowanym zmianom podpisało zaledwie około 6000 osób, według tygodnik-rolniczy.pl, co wskazuje na ograniczone zaangażowanie w protesty wobec nowych rozwiązań.

Eksperci wskazują, że kluczowym elementem adaptacji do nowych warunków będzie budowanie silniejszych więzi współpracy między grupami producentów i spółdzielniami. Ta strategia pomoże rolnikom lepiej radzić sobie z wyzwaniami i wykorzystać możliwości, jakie niesie nowa polityka rolna.

Ministerstwo Rolnictwa, cytowane przez strefaagro.pl, podkreśla, że zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego pozostaje priorytetem w planowanych regulacjach. W tym kontekście istotne znaczenie ma także legalizacja nawozów RENURE, która może przynieść rolnikom ulgę finansową w obliczu nowych wymagań środowiskowych, co również zauważa rolnikinfo.pl.

Propozycje zmian w Wspólnej Polityce Rolnej wywołują żywe dyskusje i różne opinie. Decyzje dotyczące budżetu i kształtu WPR zapadną na początku 2027 roku, a rolnicy oraz decydenci w całej Unii będą musieli wypracować rozwiązania, które połączą uproszczenie systemu, zabezpieczenie dochodów oraz odpowiedź na wyzwania środowiskowe i społeczne.