Nowy przedmiot i zmiany godzin w polskich szkołach od września 2025

Od września 2025 roku w polskich szkołach ponadpodstawowych zajdą istotne zmiany w programie nauczania oraz organizacji pracy nauczycieli. Wprowadzony zostanie nowy, fakultatywny przedmiot – edukacja zdrowotna, którego udział będą mogli wybrać rodzice lub pełnoletni uczniowie. Jednocześnie zlikwidowany zostanie przedmiot „Historia i teraźniejszość” (HiT), wprowadzony trzy lata wcześniej, a w jego miejsce pojawi się edukacja obywatelska, choć w ograniczonym wymiarze godzin.

Zmiany te, połączone z redukcją godzin religii z dwóch do jednej tygodniowo, wywołują poważny kryzys zatrudnienia wśród nauczycieli historii i katechetów. Warszawskie szkoły już rozpoczęły planowanie etatów i kadry, aby dostosować się do nowych wymogów, jednak sytuacja na rynku pracy pedagogów pozostaje trudna i wymaga elastycznych rozwiązań.

Wprowadzenie nowego przedmiotu i zmiany w programie nauczania od września 2025

Od nadchodzącego roku szkolnego w polskich liceach i technikach pojawi się zupełnie nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Będzie on fakultatywny, a o udziale w zajęciach zdecydują rodzice uczniów niepełnoletnich lub sami pełnoletni uczniowie, jak podaje portal edziecko.pl. Nowy przedmiot ma zwrócić uwagę na kwestie zdrowia fizycznego i psychicznego, co wpisuje się w rosnące potrzeby edukacji prozdrowotnej w szkołach.

Równocześnie zniknie z planu lekcji „Historia i teraźniejszość” (HiT), przedmiot, który wprowadzono trzy lata temu, by łączyć naukę historii z refleksją nad współczesnymi wydarzeniami i wyzwaniami społecznymi. Zamiast niego uczniowie będą realizować edukację obywatelską, jednak w znacznie ograniczonym wymiarze godzin – na przykład dwie godziny tygodniowo w klasach drugich liceów, jak informują zarówno edziecko.pl, jak i businessinsider.com.pl.

Warszawskie placówki już zaczynają planować zatrudnienie nauczycieli nowego przedmiotu. Fakt.pl podaje, że w stołecznych szkołach średnich przewiduje się utworzenie około 160 etatów dla pedagogów prowadzących edukację zdrowotną, z czego około 90 etatów przypada na szkoły ponadpodstawowe. To wyzwanie organizacyjne, które wymaga od dyrektorów i organów prowadzących sprawnego przygotowania kadry i dostosowania oferty edukacyjnej do nowych wymagań.

Redukcja godzin religii i jej wpływ na zatrudnienie nauczycieli

Kolejną znaczącą zmianą jest ograniczenie liczby godzin religii w szkołach z dwóch do jednej godziny tygodniowo. Potwierdzają to między innymi serwisy warszawawpigulce.pl, tokfm.pl oraz legaartis.pl. Ta modyfikacja stanowi istotną zmianę w dotychczasowym systemie nauczania religii, który w wielu placówkach był realizowany dwukrotnie w tygodniu.

Zmniejszenie liczby godzin religii bezpośrednio przekłada się na redukcję etatów katechetów. Jak podkreślają warszawawpigulce.pl oraz businessinsider.com.pl, zwolnienia wśród nauczycieli religii stają się coraz powszechniejsze, co wraz z redukcją zatrudnienia wśród nauczycieli historii tworzy poważny kryzys kadrowy w oświacie.

Dla wielu katechetów nauka religii ograniczona do jednej godziny tygodniowo oznacza konieczność poszukiwania dodatkowych zajęć lub zmiany ścieżki zawodowej. Tokfm.pl wskazuje, że ta zmiana jest zauważalna i wpływa na funkcjonowanie całego systemu edukacyjnego.

Kryzys zatrudnienia nauczycieli historii i katechetów – przyczyny i skutki

Likwidacja przedmiotu „Historia i teraźniejszość” oraz ograniczenie godzin religii powodują znaczne zmniejszenie pensum godzin dla nauczycieli historii i katechetów. Jak podkreślają warszawawpigulce.pl, businessinsider.com.pl oraz radiozet.pl, skutkiem jest fala zwolnień w tych grupach zawodowych. Dyrektorzy szkół, zwłaszcza tych mniejszych, muszą podejmować trudne decyzje dotyczące redukcji etatów, co wpływa na stabilność zatrudnienia i morale nauczycieli.

Według informacji przekazywanych przez edziecko.pl, niektórzy pedagodzy są kierowani na dodatkowe studia, aby zdobyć kwalifikacje do nauczania innych przedmiotów, co jest próbą łagodzenia skutków zwolnień i przeciwdziałania utracie pracy. Taka elastyczność zawodowa staje się coraz częściej niezbędna na rynku pracy nauczycieli.

Wiceminister edukacji Henryk Kiepura zapowiedział przygotowanie rozwiązań regulujących zasady rozliczania pracy nauczycieli, które mają pomóc dostosować się do nowych warunków i zmieniającej się struktury godzin dydaktycznych – podaje superbiz.se.pl. Jednocześnie kryzys demograficzny i konieczność oszczędności w oświacie wymuszają na samorządach dalsze cięcia i racjonalizację zatrudnienia, co potęguje problem zwolnień.

Sytuacja na rynku pracy nauczycieli i perspektywy na najbliższe miesiące

Obecnie w systemie edukacji funkcjonuje ponad 20 000 ofert pracy dla nauczycieli, co wskazuje na poważne problemy z zatrudnieniem i rotacją kadr – podaje portal strefaedukacji.pl. Liczba dostępnych miejsc pracy może wzrosnąć pod koniec lipca 2025 roku, co zapowiada dalsze wyzwania dla całego systemu oświaty.

Zmiany w pensum godzin oraz wprowadzenie nowych przedmiotów, takich jak edukacja zdrowotna, wymuszają na szkołach i organach prowadzących elastyczne podejście do zatrudnienia oraz kwalifikacji nauczycieli. Konieczne stanie się zwiększenie wsparcia dla pedagogów w zakresie przekwalifikowania i doskonalenia zawodowego, aby sprostać wymogom nowej podstawy programowej i zapewnić stabilność kadr.

Polska szkoła przechodzi teraz ważne zmiany – choć mają one na celu unowocześnienie nauczania, niosą też ze sobą wyzwania związane z kadrą i organizacją. Aby im sprostać, potrzebna jest ścisła współpraca między ministerstwem a samorządami.