Ministerstwo Kultury podwaja wynagrodzenia za wypożyczenia książek w bibliotekach
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zdecydowało o znaczącym wzroście wynagrodzeń dla autorów, tłumaczy oraz wydawców książek za wypożyczenia w bibliotekach publicznych. Od 1 stycznia 2025 roku kwota ta podwoiła się, wzrastając z 5 do 10 procent wartości zakupów dokonanych przez biblioteki w poprzednim roku. Oznacza to, że do twórców trafi ponad 10 milionów złotych rocznie, co ma na celu zrekompensowanie im utraconych dochodów ze sprzedaży książek udostępnianych bezpłatnie czytelnikom.
- Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podwoiło wynagrodzenia za wypożyczenia książek w bibliotekach z 5 do 10 procent wartości zakupów z poprzedniego roku.
- Od 1 stycznia 2025 roku do autorów, tłumaczy i wydawców trafi ponad 10 milionów złotych rocznie.
- System obejmuje twórców, tłumaczy, ilustratorów i wydawców, a wysokość wynagrodzeń jest obliczana na podstawie danych o wypożyczeniach przekazywanych przez biblioteki.
- Liczba bibliotek dostarczających dane wzrosła od początku 2025 roku, co usprawnia rozliczenia.
- Nowelizacja ustawy o prawie autorskim oraz wytyczne zespołu ds. pola literackiego mają na celu poprawę systemu i zapewnienie autorom 75% dochodu z wypożyczeń.
Zmiana ta wynika z potrzeby usprawnienia systemu rekompensat oraz wsparcia środowiska literackiego. Decyzja została poprzedzona spotkaniem Zespołu ds. pola literackiego, podczas którego omawiano nowelizację przepisów prawa autorskiego. Zarządzaniem systemu wynagrodzeń zajmuje się Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska, a liczba bibliotek przekazujących dane o wypożyczeniach znacząco wzrosła od początku tego roku.
Podwojenie wynagrodzeń za wypożyczenia książek w bibliotekach
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło decyzję o zwiększeniu wynagrodzeń za wypożyczenia książek w bibliotekach publicznych z 5 do 10 procent wartości zakupów dokonanych przez te instytucje w roku poprzednim. Zmiana ta obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku i ma bezpośredni wpływ na sytuację finansową autorów, tłumaczy oraz wydawców książek. W efekcie do twórców będzie trafiać ponad 10 milionów złotych rocznie.
Jak podaje portal pap.pl, podwojenie wynagrodzeń ma na celu rekompensatę utraconych dochodów, które wynikają z bezpłatnego udostępniania książek w bibliotekach. To istotne wsparcie, które ma przeciwdziałać spadkowi przychodów branży wydawniczej i twórców, których prace cieszą się popularnością wśród czytelników, ale nie generują bezpośrednich zysków ze sprzedaży.
Zakres i mechanizm systemu wynagrodzeń
System wynagrodzeń obejmuje nie tylko autorów i tłumaczy, ale również wydawców oraz ilustratorów książek, jak informuje portalsamorzadowy.pl. Obejmuje on szerokie grono twórców, co podkreśla jego kompleksowy charakter i dbałość o różnorodne formy wkładu w powstawanie publikacji.
Wysokość wypłat jest obliczana na podstawie danych o wypożyczeniach książek, które biblioteki publiczne przekazują do systemu. Od 1 stycznia 2025 roku wzrosła liczba bibliotek dostarczających takie informacje, co potwierdza portal wirtualnywydawca.pl. Większa baza danych pozwala na dokładniejsze i bardziej sprawiedliwe rozliczenia.
Cały system jest zarządzany przez Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska, które odpowiada za koordynację rozliczeń i wypłat dla wszystkich uprawnionych podmiotów. To właśnie ta organizacja czuwa nad transparentnością i prawidłowym funkcjonowaniem mechanizmu rekompensat.
Proces legislacyjny i opinie ekspertów
28 maja 2025 roku miało miejsce spotkanie Zespołu ds. pola literackiego, podczas którego omawiano nowelizację ustawy o prawie autorskim. Celem tych prac jest usprawnienie systemu wynagrodzeń za wypożyczenia oraz zwiększenie jego efektywności – podaje gov.pl. Dyskusje koncentrowały się na doprecyzowaniu przepisów i lepszym zabezpieczeniu interesów twórców.
Nowe wytyczne przewidują, że autorzy i tłumacze będą otrzymywać aż 75 procent dochodu z systemu rekompensat, co może istotnie wpłynąć na ich sytuację finansową. Jak podkreśla pik.org.pl, taki podział środków zwiększy motywację twórców do dalszej pracy oraz podniesie prestiż systemu Public Lending Right (PLR).
Eksperci podkreślają, że system PLR pełni kluczową rolę w rekompensowaniu twórcom utraconych dochodów z powodu bezpłatnego udostępniania książek w bibliotekach. Jak podaje portalsamorzadowy.pl, to rozwiązanie pomaga chronić prawa autorów i jednocześnie wspiera rozwój czytelnictwa w Polsce. Wzmocnienie tego mechanizmu postrzegane jest jako ważny krok na drodze do zrównoważonego rozwoju rynku wydawniczego i skuteczniejszej ochrony praw autorskich.