Międzynarodowa Stacja Kosmiczna i historyczny lot polskiego astronauty
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) od lat stanowi przykład niezwykłej współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań kosmicznych, łącząc siły pięciu agencji kosmicznych z różnych zakątków świata. 10 czerwca 2025 roku z przylądka Canaveral wystartowała misja Ax-4, podczas której na pokładzie ISS znalazł się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski. To historyczne wydarzenie – pierwszy od ponad czterech dekad załogowy lot Polaka w kosmos oraz pierwszy bezpośredni lot na stację orbitalną – otwiera nowy rozdział dla polskiego sektora kosmicznego.
- Międzynarodowa Stacja Kosmiczna pozostaje symbolem globalnej współpracy i zaawansowanych badań kosmicznych, utrzymywana przez pięć agencji kosmicznych.
- We wtorek 10 czerwca 2025 roku wystartowała misja Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, realizującego eksperymenty polskich firm i program edukacyjny.
- To pierwszy od ponad 40 lat załogowy lot Polaka w kosmos i pierwszy na ISS, choć astronauta nie będzie wykonywał spacerów kosmicznych.
- ISS składa się obecnie z 15 głównych modułów, a docelowo ma liczyć 16, zainstalowano na niej 43 moduły i elementy.
- Na orbicie rośnie konkurencja ze strony prywatnych stacji kosmicznych, jak Axiom Station, oraz chińskiej stacji Tiangong, co podkreśla znaczenie ISS jako platformy międzynarodowej współpracy.
Podczas misji astronauta realizuje eksperymenty przygotowane przez polskie firmy oraz uczestniczy w programie edukacyjnym. Mimo iż nie będzie wykonywał spacerów kosmicznych, jego obecność na ISS jest znaczącym krokiem w kierunku zwiększenia udziału Polski w międzynarodowych projektach badawczych w przestrzeni kosmicznej.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna – fundament globalnej współpracy
ISS jest jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie obiektów, jakie kiedykolwiek zbudowano w przestrzeni kosmicznej, a zarazem symbolem współpracy międzynarodowej w badaniach naukowych. Obiekt jest utrzymywany przez pięć agencji: NASA (Stany Zjednoczone), Roscosmos (Rosja), ESA (Europejska Agencja Kosmiczna), JAXA (Japonia) oraz CSA (Kanadyjska Agencja Kosmiczna). Jak podaje Wikipedia, stacja składa się obecnie z 15 głównych modułów, natomiast łącznie zainstalowano na niej 43 różne moduły i elementy, co umożliwia jej wielofunkcyjne wykorzystanie.
ISS umożliwia nieprzerwaną obecność załogi na orbicie okołoziemskiej, co jest kluczowe dla prowadzenia różnorodnych eksperymentów naukowych i technologicznych, niedostępnych na Ziemi. Według serwisu ine.org.pl, mimo rosnącej konkurencji ze strony prywatnych inicjatyw oraz chińskiej stacji Tiangong, ISS pozostaje najważniejszą platformą badawczą w przestrzeni kosmicznej, przyczyniając się do rozwoju wielu dziedzin nauki i technologii.
Misja Ax-4 i historyczny udział polskiego astronauty
10 czerwca 2025 roku z przylądka Canaveral wystartowała misja Ax-4, której celem jest dotarcie do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Wśród członków załogi znalazł się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, który jako drugi Polak w historii poleciał w kosmos i jednocześnie pierwszy, który odwiedził ISS. Informacje te potwierdzają źródła takie jak kresy.pl i ine.org.pl.
Uznański-Wiśniewski realizuje na pokładzie stacji eksperymenty przygotowane przez polskie firmy, a także bierze udział w programie edukacyjnym. Misja ta jest efektem umowy z Europejską Agencją Kosmiczną, która umożliwiła opracowanie polskiej misji technologicznej, jak podaje space24.pl.
Jak wyjaśnia dr Aleksandra Bukała w wypowiedzi dla Strefy Biznesu, polski astronauta nie będzie wykonywał spacerów kosmicznych. Decyzja ta wynika z charakteru misji i jej priorytetów, koncentrujących się na eksperymentach wewnątrz stacji. Mimo tego faktu, udział Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w misji Ax-4 to istotna szansa dla polskiego sektora kosmicznego i nauki, zwiększająca obecność Polski w międzynarodowych projektach kosmicznych, jak podkreśla biznes.interia.pl.
Wyzwania i konkurencja na orbicie – nowe stacje kosmiczne
Na tle działalności ISS rośnie konkurencja, zarówno ze strony prywatnych przedsiębiorstw, jak i państwowych programów kosmicznych. Jednym z najbardziej wyrazistych przykładów jest budowana przez firmę Axiom Space prywatna stacja kosmiczna – Axiom Station, która ma stać się pierwszą tego typu stacją na orbicie. Jak wskazuje biznes.interia.pl, ta inicjatywa jest odpowiedzią na rosnącą konkurencję, między innymi ze strony Chin i ich stacji Tiangong, co powoduje zmieniające się od lat oblicze badań kosmicznych, podkreślone w serwisie ine.org.pl.
Dodatkowo w maju 2025 roku rosyjski satelita Kosmos 2588 zbliżył się na około 100 kilometrów do amerykańskiego satelity, co według spidersweb.pl świadczy o rosnących napięciach i militarnych aspektach obecności państw na orbicie, podkreślając tym samym, że przestrzeń kosmiczna staje się coraz bardziej złożonym polem rywalizacji.
Mimo tych wyzwań ISS pozostaje unikalną platformą międzynarodowej współpracy, a jej dziedzictwo stanowi fundament dla przyszłych projektów badawczych i eksploracji kosmosu. Jak informuje space24.pl, historia i doświadczenie zdobyte na ISS będą kluczowe w kształtowaniu kolejnych etapów ludzkiej obecności w przestrzeni pozaziemskiej.
—
Udział Polski w misji Ax-4 to nie tylko wielki sukces dla naszego astronauty, ale też sygnał, że nasza nauka i biznes coraz śmielej wkraczają na międzynarodową scenę kosmiczną. W świecie, gdzie coraz więcej państw działa na orbicie, Międzynarodowa Stacja Kosmiczna pozostaje wyjątkowym miejscem, gdzie nauka i współpraca potrafią iść w parze, otwierając drzwi do wspólnych odkryć.