Ponad 2,4 mln Polaków na umowach zlecenia w 2024 r. – dane GUS
Na koniec 2024 roku w Polsce ponad 2,45 miliona osób wykonywało pracę na podstawie umów zlecenia i umów pokrewnych, co stanowi wzrost o około 81 tysięcy w porównaniu do roku poprzedniego. Zatrudnienie na tych umowach dotyczy przede wszystkim sektora usług, w tym administracji, opieki zdrowotnej oraz działalności wspierającej. Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) więcej niż połowa osób pracujących na umowach zlecenia to kobiety.
- Ponad 2,45 mln osób pracowało na umowach zlecenia w Polsce na koniec 2024 roku, co oznacza wzrost o około 81 tys. w stosunku do roku poprzedniego.
- Więcej niż połowa zleceniobiorców to kobiety, a najwięcej umów zawieranych jest w sektorze usług, w tym administracji i opiece zdrowotnej.
- Od 2025 roku umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu oskładkowaniu ZUS dla osób powyżej 26. roku życia oraz obowiązuje minimalna stawka godzinowa 30,50 zł.
- Umowy zlecenia nie gwarantują praw pracowniczych takich jak urlop, a ich charakter jest elastyczny, co pozwala na szybkie rozwiązanie umowy przez obie strony.
- Dochód z umowy zlecenia jest opodatkowany na zasadach ogólnych, a zleceniodawca pełni rolę płatnika podatku.
Od stycznia 2025 roku w życie weszły istotne zmiany prawne dotyczące tej formy zatrudnienia. Umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu oskładkowaniu składkami ZUS, a minimalna stawka godzinowa została ustalona na poziomie 30,50 zł. Nowe regulacje mają wpływ na koszty zatrudnienia oraz na charakter pracy wykonywanej na podstawie umów zlecenia, które często postrzegane są jako elastyczna forma zatrudnienia, jednak nie gwarantują takich samych praw jak standardowa umowa o pracę.
Skala zatrudnienia na umowach zlecenia w Polsce w 2024 roku
Na koniec grudnia 2024 roku ponad 2,45 miliona osób w Polsce pracowało na podstawie umów zlecenia i umów pokrewnych. To wzrost o około 81 tysięcy w porównaniu z rokiem 2023 – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, jak podaje portal biznes.wprost.pl. Zatrudnienie na tego typu umowach staje się zatem coraz bardziej popularne, co odzwierciedla rosnące zapotrzebowanie na elastyczne formy pracy w wielu branżach.
Co więcej, więcej niż połowa zleceniobiorców to kobiety – stanowią one ponad 51 procent wszystkich pracujących na umowach zlecenia. Informację tę przekazuje serwis rp.pl, powołując się na raporty GUS. Warto podkreślić, że największa liczba umów zlecenia zawierana jest w sektorze usług, ze szczególnym uwzględnieniem administracji, opieki zdrowotnej oraz działalności wspierającej. Takie dane przedstawia portal poradnikprzedsiebiorcy.pl, wskazując na charakterystyczny profil branż, w których umowy zlecenia dominują.
Zmiany prawne i finansowe dotyczące umów zlecenia od 2025 roku
Od stycznia 2025 roku umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu oskładkowaniu składkami na ubezpieczenia społeczne w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Oznacza to wzrost kosztów zatrudnienia dla zleceniodawców, którzy dotychczas mogli korzystać z ulg i zwolnień przy tej formie zatrudnienia. Zmiany te podkreśla portal poradnikprzedsiebiorcy.pl, zwracając uwagę na ich istotny wpływ na rynek pracy.
Obowiązek oskładkowania dotyczy osób powyżej 26. roku życia. Natomiast osoby do 26 lat pozostają zwolnione z ubezpieczeń społecznych, co ma na celu ochronę młodych pracowników i umożliwienie im łatwiejszego wejścia na rynek pracy – informuje poradnikprzedsiebiorcy.pl.
Kolejną ważną nowością jest wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej na umowie zlecenie, która od 2025 roku wynosi 30,50 zł. Zleceniobiorca ma prawo domagać się wypłaty co najmniej takiego wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę. Ponadto wprowadzono obowiązek wypłaty wynagrodzenia przynajmniej raz w miesiącu, co ma zapewnić większą stabilność finansową zatrudnionym na tej podstawie.
Dochód uzyskany z umowy zlecenia jest opodatkowany na zasadach ogólnych, a zleceniodawca pełni rolę płatnika podatku – podkreśla portal poradnikprzedsiebiorcy.pl. Oznacza to, że to zleceniodawca zobowiązany jest do pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Charakterystyka i prawa zleceniobiorców na umowach zlecenia
Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną, która wyróżnia się tym, że nie prowadzi do określonego rezultatu, a jej cechą charakterystyczną jest wykonywanie powtarzających się czynności. Jak wskazuje portal poradnikprzedsiebiorcy.pl, zleceniobiorca zobowiązuje się do świadczenia usług lub wykonywania określonych zadań, ale nie gwarantuje konkretnego efektu pracy.
Zleceniobiorca może posiadać jednocześnie kilka umów zlecenia, co pozwala na elastyczne dopasowanie pracy do własnych potrzeb i możliwości. W przeciwieństwie do umowy o pracę, umowa zlecenie nie daje prawa do urlopu ani innych świadczeń pracowniczych, takich jak zasiłki czy dodatkowe benefity. Z tego względu często bywa ona określana mianem „umowy śmieciowej” ze względu na ograniczone prawa pracownicze – zauważa poradnikprzedsiebiorcy.pl.
Ważną cechą umowy zlecenia jest możliwość natychmiastowego zakończenia współpracy przez zleceniobiorcę, a także dowolnego wypowiedzenia umowy przez zleceniodawcę bez konieczności zachowania okresu wypowiedzenia. Taka forma zatrudnienia zapewnia dużą swobodę obu stronom, jednak kosztem braku bezpieczeństwa zatrudnienia.
Zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania, ale odpowiada za szkody wyrządzone z winy – informuje portal poradnikpracownika.pl. Oznacza to, że jeśli zleceniodawca poniesie szkodę z powodu działania lub zaniechania zleceniobiorcy, ten może być pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej.
Umowy zlecenia, choć oferują elastyczność, często wiążą się z mniejszą ochroną pracowników, co nie przeszkodziło im zdobyć dużą popularność w Polsce. Od 2025 roku wprowadzone zmiany mają za zadanie poprawić tę sytuację – pracownicy zyskają minimalne gwarancje wynagrodzenia oraz obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, co jednocześnie wpłynie na koszty zatrudnienia po stronie pracodawców.