Macron inicjuje rozmowy o przyszłości Nowej Kaledonii po zamieszkach
Prezydent Francji Emmanuel Macron zainaugurował 2 lipca 2025 roku w Paryżu szczyt poświęcony przyszłości Nowej Kaledonii – terytorium będącego od lat areną napięć społeczno-politycznych. Spotkanie odbywa się rok po tragicznych zamieszkach, które pochłonęły 14 ofiar i wywołały poważne straty gospodarcze na archipelagu, gdzie gospodarka opiera się m.in. na strategicznym sektorze niklu. Celem rozmów jest wypracowanie trwałego dialogu politycznego i społecznego, który pozwoli na zrównoważony rozwój terytorium oraz przezwyciężenie podziałów między zwolennikami niepodległości a lojalistami, a także odpowiedź na kluczowe kwestie dotyczące statusu Nowej Kaledonii i roli społeczeństwa obywatelskiego.
- 2 lipca 2025 roku prezydent Emmanuel Macron zainicjował w Paryżu szczyt dotyczący przyszłości Nowej Kaledonii.
- Spotkanie odbywa się rok po zamieszkach z maja 2024, które spowodowały 14 ofiar i spadek PKB o ponad 15%.
- Negocjacje mają na celu wypracowanie trwałego dialogu politycznego i społecznego oraz rozwiązanie kwestii statusu terytorium i przyszłości gospodarki, w tym sektora niklu.
- W rozmowach uczestniczą zarówno zwolennicy niepodległości, jak i lojaliści, a ich celem jest wypracowanie kompromisu przed wyborami provincialnymi planowanymi do 30 listopada 2025.
- Szczyt jest postrzegany jako „ostatnia szansa” na ustabilizowanie sytuacji i zapewnienie zrównoważonego rozwoju archipelagu.
Szczyt, zainicjowany przez prezydenta Macrona, odbywa się pod auspicjami Pałacu Elizejskiego, a kontynuowany jest w trybie zamkniętym w hotelu Hilton w Bougival pod Paryżem. Negocjacje nie mają na razie ustalonego terminu zakończenia i objęły szerokie spektrum tematów – od politycznych uwarunkowań statusu terytorium, przez kwestie społeczne i kulturowe, po perspektywy gospodarcze, w tym szczególnie sektor niklu, który ma fundamentalne znaczenie dla lokalnej i globalnej ekonomii.
Tło konfliktu i wcześniejsze próby negocjacji
W maju 2024 roku Nowa Kaledonia doświadczyła gwałtownych zamieszek, które zakończyły się śmiercią 14 osób i spadkiem produktu krajowego brutto o ponad 15%. Te dramatyczne wydarzenia wstrząsnęły lokalną społecznością i gospodarką archipelagu. Bezpośrednią przyczyną niepokojów była forsowana przez władze francuskie zmiana systemu wyborczego, która spotkała się z silnym oporem zarówno ze strony zwolenników niepodległości, jak i części lojalistów.
Próby rozwiązania kryzysu podjęto już wcześniej – w maju 2025 roku w Déva odbyły się negocjacje prowadzone przez ministra ds. terytoriów zamorskich Manuela Vallsa, jednak zakończyły się one fiaskiem. Mimo że trzy referenda potwierdziły formalne miejsce Nowej Kaledonii w strukturach Republiki Francuskiej, sytuacja społeczno-polityczna na archipelagu pozostaje niestabilna i nacechowana głębokimi podziałami. Jak podaje wnp.pl oraz franceinfo.fr, te wydarzenia stanowią tło dla obecnego szczytu, który ma szansę przełamać impas i otworzyć nowy rozdział w relacjach między Paryżem a Nową Kaledonią.
Inicjatywa prezydenta Macrona i przebieg szczytu
Emmanuel Macron oficjalnie otworzył 2 lipca 2025 roku w Pałacu Elizejskim szczyt, który zgromadził szerokie grono przedstawicieli politycznych, ekonomicznych i społecznych Nowej Kaledonii. Spotkanie kontynuowane jest w hotelu Hilton w Bougival, gdzie obrady odbywają się w trybie zamkniętym, bez określonej daty zakończenia, co świadczy o powadze i złożoności poruszanych kwestii.
Głównym celem szczytu jest ustanowienie trwałego dialogu, który pozwoli na osiągnięcie równowagi politycznej, społecznej i kulturowej dostosowanej do specyfiki archipelagu. Prezydent Macron zaprosił do rozmów wszystkie partie polityczne, podkreślając, że jest to „ostatnia szansa” na wypracowanie kompromisu między niezależnościowcami a lojalistami – grupami, które od lat dzielą Nową Kaledonię. Jak informują franceinfo.fr, lefigaro.fr oraz lesechos.fr, rozmowy obejmują tematy dotyczące statusu terytorium, roli władz tradycyjnych oraz społeczeństwa obywatelskiego. Szczególną uwagę poświęca się przyszłości gospodarki, zwłaszcza sektorowi niklu, który jest jednym z najważniejszych zasobów naturalnych regionu.
Według portali lexpress.fr i tv5monde.com, negocjacje mają także na celu zdefiniowanie wspólnej przyszłości politycznej i ekonomicznej Nowej Kaledonii, która pozwoli na stabilizację sytuacji i rozwój archipelagu w duchu poszanowania różnorodności kulturowej oraz politycznych aspiracji jego mieszkańców.
Znaczenie i wyzwania dla przyszłości Nowej Kaledonii
Eksperci oraz lokalni politycy podkreślają, że osiągnięcie porozumienia jest niezbędne, aby zapobiec dalszej destabilizacji społecznej i gospodarczemu załamaniu archipelagu. Wybory provincialne, które muszą odbyć się do 30 listopada 2025 roku, wyznaczają ważny termin dla całego procesu politycznego, stanowiąc test dla wypracowanego kompromisu.
Jak podają franceinfo.fr i lesechos.fr, lojalistyczni politycy, w tym deputowany Nicolas Metzdorf, wywierają presję na prezydenta, by rozmowy zakończyły się porozumieniem gwarantującym stabilność terytorium. Emmanuel Macron deklaruje chęć przekroczenia tradycyjnych podziałów i budowania wspólnej, zrównoważonej przyszłości dla wszystkich mieszkańców Nowej Kaledonii, niezależnie od ich przekonań politycznych.
Według portalu lopinion.fr, strategicznym celem jest stworzenie trwałego dialogu politycznego, który uwzględni zarówno aspekty społeczne, jak i kulturowe, tworząc podstawy do pokojowego współistnienia oraz rozwoju gospodarczego. Mimo otwarcia szczytu i zaangażowania najwyższych władz Francji, sytuacja pozostaje niepewna, a archipelag nadal zmaga się z poważnymi wyzwaniami instytucjonalnymi i ekonomicznymi, które będą wymagały konsekwentnej i cierpliwej pracy wszystkich stron.
Szczyt w Paryżu i Bougival może stać się kluczowym zwrotem dla przyszłości Nowej Kaledonii, wyznaczającym ścieżkę jej rozwoju na wiele nadchodzących lat.