Dlaczego Polacy nie chcą mieć dzieci? Poznaliśmy główne przyczyny
Nowe badania opublikowane 1 czerwca 2025 roku dostarczają niepokojących informacji na temat postaw Polaków wobec rodzicielstwa. Ponad połowa respondentów nie dostrzega żadnego czynnika, który mógłby ich skłonić do posiadania pierwszego lub kolejnego dziecka. Najczęściej wymieniane przeszkody to złe warunki mieszkaniowe, brak stabilności zawodowej oraz trudna sytuacja finansowa. Jednocześnie młode pokolenie coraz częściej wybiera samorozwój, karierę i niezależność finansową ponad tradycyjne role rodzicielskie, co wskazuje na głębokie zmiany w mentalności społeczeństwa.
- Ponad połowa Polaków nie widzi motywacji do posiadania dzieci, głównie z powodu złych warunków mieszkaniowych, niestabilnej pracy i trudnej sytuacji finansowej.
- Współczynnik dzietności w Polsce w 2025 roku wyniesie 1,03, a wśród 20-latków jest jeszcze niższy (0,75-0,9).
- Młode pokolenie coraz rzadziej traktuje rodzicielstwo jako ważny cel życiowy, stawiając na samorozwój i karierę.
- Rosnąca izolacja społeczna i cyfryzacja utrudniają budowanie trwałych związków, co wpływa na decyzje o posiadaniu potomstwa.
- Polacy coraz częściej wracają do małych miejscowości, gdzie życie jest spokojniejsze i łatwiej o wsparcie rodziny.
Eksperci podkreślają, że rosnąca izolacja społeczna oraz cyfryzacja życia utrudniają nawiązywanie trwałych związków, które są fundamentem decyzji o powiększeniu rodziny. W efekcie te czynniki wpływają na dramatyczny spadek dzietności w Polsce, który może mieć poważne konsekwencje demograficzne i społeczne.
Aktualne wyniki badań dotyczących dzietności Polaków
Wyniki badań opublikowane 1 czerwca 2025 roku wyraźnie pokazują, że ponad połowa ankietowanych Polaków nie wskazuje żadnego czynnika, który mógłby ich zachęcić do posiadania pierwszego lub kolejnego dziecka. To sygnał, że tradycyjne motywacje do zakładania rodziny tracą na znaczeniu wśród współczesnych Polaków.
Do najważniejszych przyczyn tego zjawiska zaliczają się przede wszystkim złe warunki mieszkaniowe, które wskazało 32% badanych, brak stabilizacji zawodowej oraz trudna sytuacja finansowa – oba te czynniki były wymieniane przez 31% respondentów. Jak podaje Forsal.pl, te bariery dominują wśród odpowiedzi i skutecznie zniechęcają do podjęcia decyzji o rodzicielstwie.
Co więcej, młodzi Polacy coraz częściej stawiają na samorozwój, rozwój zawodowy i niezależność finansową. Według danych well.pl, zaledwie 16% przedstawicieli pokolenia Z uważa bycie rodzicem za ważny cel życiowy, co wskazuje na drastyczną zmianę priorytetów w porównaniu z poprzednimi pokoleniami. Eksperci zwracają również uwagę na rosnącą izolację społeczną oraz cyfrową formę życia, które utrudniają budowanie trwałych relacji międzyludzkich – jak podkreśla Fronda. To z kolei wpływa na decyzje dotyczące zakładania rodziny w Polsce.
Demograficzne konsekwencje i szerszy kontekst społeczny
Niski poziom dzietności w Polsce staje się poważnym wyzwaniem demograficznym. W 2025 roku współczynnik dzietności wyniesie zaledwie 1,03, co plasuje Polskę wśród krajów z najniższym wskaźnikiem urodzeń na świecie – informuje PCH24.pl. Szczególnie niepokojące są dane dotyczące młodych osób w wieku około 20 lat, które charakteryzują się jeszcze niższym wskaźnikiem, oscylującym między 0,75 a 0,9. To pokazuje utrzymujący się i głęboki trend spadkowy wśród najmłodszych dorosłych.
W 2024 roku zarejestrowano około 252 tysięcy żywych urodzeń, z czego ponad 5% dzieci urodziły cudzoziemki – podaje Kresy.pl. Ta statystyka wskazuje na dodatkowe wyzwania demograficzne, w tym konieczność integracji społecznej oraz dostosowania polityki społecznej do zmieniającej się struktury narodowościowej nowo narodzonych dzieci.
Przyczyny niskiej dzietności są złożone i mają charakter zarówno ekonomiczny, społeczny, jak i kulturowy. Według PCH24.pl obejmują one trudności materialne, ale także zmiany mentalności młodych Polaków, którzy coraz częściej rezygnują z tradycyjnych wzorców rodzinnych na rzecz innych wartości i aspiracji.
Zmiana mentalności młodych Polaków i wpływ środowiska życia
Współczesne pokolenie Polaków coraz mniej utożsamia się z tradycyjnymi celami życiowymi, takimi jak posiadanie rodziny. Im młodsze pokolenie, tym mniejsze znaczenie mają te cele – zwraca uwagę well.pl. Zamiast tego młodzi ludzie wolą inwestować w siebie, rozwijać swoje kompetencje i realizować ambicje zawodowe, co zmienia dotychczasowy obraz życia rodzinnego.
Dodatkowo, wiele osób decyduje się na powrót do małych miejscowości, co wynika z poczucia osamotnienia, rozczarowania życiem w dużych miastach oraz braku poczucia bezpieczeństwa. Jak podaje Interia.pl, w mniejszych miejscowościach życie jest spokojniejsze, a wsparcie bliskich i rodziny łatwiej dostępne. Te czynniki mają istotny wpływ na decyzje o zakładaniu rodzin i mogą sprzyjać zmianom demograficznym.
Zmiany społeczno-kulturowe, które obserwujemy, wpływają nie tylko na indywidualne wybory młodych Polaków, ale mogą również przyczyniać się do dalszego obniżania poziomu dzietności. Wskazuje na to zarówno Interia.pl, jak i Fronda, podkreślając, że nowa mentalność i środowisko życia mogą stać się barierą dla rozwoju rodzin i wzrostu liczby urodzeń w Polsce.
—
Coraz więcej badań pokazuje, że niski przyrost naturalny w Polsce to złożony problem, który nie da się rozwiązać jednym prostym sposobem. Trzeba uwzględnić zarówno kwestie ekonomiczne, jak i zmiany w podejściu oraz stylu życia młodych ludzi, jeśli chcemy naprawdę wpłynąć na korzystniejsze trendy demograficzne.