Doradcy UE ostrzegają przed osłabieniem celu klimatycznego na 2040 rok
Niezależni doradcy Unii Europejskiej, w tym Europejska Naukowa Rada Doradcza ds. Zmian Klimatu (ESABCC), wyrazili 2 czerwca 2025 roku poważne zaniepokojenie planowanym złagodzeniem celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 90 procent do 2040 roku względem poziomu z 1990 roku. Komisja Europejska rozważa obecnie bardziej elastyczne podejście do tej kluczowej polityki klimatycznej. Zmiana ta spotkała się z poparciem Niemiec, które pod presją lobbingu komisarza Wopke Hoekstry zgodziły się na osłabienie ambitnych założeń.
- Niezależni doradcy UE ostrzegają przed złagodzeniem celu redukcji emisji o 90% do 2040 roku.
- Niemcy poparły osłabiony cel pod wpływem lobbingu komisarza Wopke Hoekstry.
- Portugalia i inne państwa wyrażają obawy i domagają się utrzymania ambitnych celów klimatycznych.
- Cel na 2040 rok jest kluczowym etapem przejściowym między redukcją do 2030 a neutralnością klimatyczną w 2050 roku.
- Osłabienie celu może zagrozić realizacji długoterminowej neutralności klimatycznej i zwiększyć ryzyko poważnych konsekwencji środowiskowych.
Jednak nie wszystkie państwa członkowskie UE podzielają ten entuzjazm. Portugalia wyraża zdecydowany sprzeciw wobec złagodzenia celu i podkreśla konieczność utrzymania ambitnych planów, aby nie zagrozić długoterminowej neutralności klimatycznej wyznaczonej na 2050 rok. Cel na 2040 rok jest bowiem traktowany jako istotny etap pomiędzy obecnym celem redukcji emisji o 55 procent do 2030 roku a ostatecznym dążeniem do neutralności klimatycznej w połowie stulecia.
Kontekst i znaczenie celu klimatycznego na 2040 rok
Cel redukcji emisji o 90 procent do 2040 roku w porównaniu z poziomem z 1990 roku ma stanowić strategiczny etap przejściowy w unijnej polityce klimatycznej. Jest on niezbędny, by zachować ciągłość i skuteczność działań na rzecz ograniczenia zmian klimatycznych, łącząc cel 55-procentowej redukcji emisji do 2030 roku z finalnym zamiarem osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Jak podaje serwis enerad.pl, ten pośredni cel jest postrzegany jako kluczowy warunek utrzymania spójności polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Jednak, jak zaznacza e-magazyny.pl, cel ten nie został jeszcze formalnie przedstawiony przez Komisję Europejską, co świadczy o trwających negocjacjach i dyskusjach wśród państw członkowskich. Z kolei wcześniejsze doniesienia rp.pl potwierdzają, że długoterminowym priorytetem UE pozostaje osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Polityczne napięcia i stanowiska państw członkowskich
W debacie na temat przyszłych celów klimatycznych wyraźnie widać podziały między państwami UE. Niemcy, pod wpływem intensywnego lobbingu komisarza Wopke Hoekstry, wyraziły poparcie dla złagodzonej wersji celu na 2040 rok. Jak relacjonują enerad.pl oraz euractiv.pl, Hoekstra prowadził rozmowy zarówno z niemieckimi chadekami, jak i socjaldemokratami, przekonując ich do bardziej elastycznego podejścia.
Z kolei Portugalia zdecydowanie sprzeciwia się osłabieniu planów redukcji emisji. Władze tego kraju uzależniają swoje wsparcie dla unijnych inicjatyw od zachowania ambitnych celów klimatycznych. Jak informuje rp.pl, Portugalia proponuje m.in. wliczanie zielonych inwestycji realizowanych w koloniach do całkowitego bilansu redukcji emisji, co ma wzmocnić efektywność działań klimatycznych UE.
Początkowo Komisja Europejska planowała ogłosić propozycję celu na 2040 rok już w marcu 2025 roku, jednak brakowało wówczas większościowego poparcia wśród państw członkowskich. Jak podaje enerad.pl, to opóźnienie jest wynikiem złożonych negocjacji i różnic stanowisk.
Ryzyka i konsekwencje osłabienia celu klimatycznego
Eksperci z Europejskiej Naukowej Rady Doradczej ds. Zmian Klimatu (ESABCC) jednoznacznie ostrzegają, że złagodzenie celu redukcji emisji do 2040 roku może poważnie zagrozić realizacji długoterminowej neutralności klimatycznej wyznaczonej na 2050 rok. Według nich, takie osłabienie osłabi także efektywność walki ze zmianami klimatu, utrudniając ograniczenie globalnego ocieplenia.
Portal focus.pl wskazuje na skalę zagrożeń wynikających z nieadekwatnej polityki klimatycznej. Zmiany klimatyczne mogą dotknąć niemal dwa miliardy ludzi, głównie poprzez zakłócenia w systemie cyrkulacji wody oraz zmiany w opadach deszczu. Co więcej, obecne szacunki ryzyka mogą nie uwzględniać wszystkich czynników wpływających na nasilenie tych zjawisk.
Z kolei motori.ilmessaggero.it podkreśla konieczność stworzenia warunków umożliwiających osiągnięcie ambitnego celu 90-procentowej redukcji emisji do 2040 roku. Bez tego ryzykujemy utratę dotychczasowych postępów w walce ze zmianami klimatycznymi oraz osłabienie pozycji UE jako globalnego lidera w polityce klimatycznej.
Polityczne spory wokół celu na 2040 rok pokazują, jak ważne są wybory podejmowane dziś. To, co zdecydujemy teraz, zadecyduje nie tylko o skuteczności działań klimatycznych Unii, ale też o tym, jak będzie wyglądała przyszłość całej Europy.