Grenlandia pod Dowództwem Północnym USA: Pentagon zmienia strategię

Amerykański Pentagon ogłosił 4 czerwca 2025 roku plan przeniesienia nadzoru nad Grenlandią spod Dowództwa Europejskiego do Dowództwa Północnego USA (NORTHCOM). Decyzja ta ma na celu wzmocnienie strategicznej pozycji Stanów Zjednoczonych na północnym Atlantyku oraz zabezpieczenie dostępu do surowców naturalnych na tej arktycznej wyspie. Propozycja ta, będąca dotychczas najpoważniejszą deklaracją amerykańskiej administracji dotyczącą regionu, wywołała napięcia w relacjach między USA, Danią i samą Grenlandią.

Premier Grenlandii stanowczo podkreśliła, że przyszłość wyspy należy do jej mieszkańców, a decyzje dotyczące jej losu nie mogą być podejmowane bez ich udziału. Tymczasem Waszyngton, stosując przede wszystkim spryt i dyplomatyczne działania, dąży do umocnienia swojej obecności w regionie o kluczowym znaczeniu geopolitycznym.

Decyzja Pentagonu o zmianie nadzoru nad Grenlandią

4 czerwca 2025 roku Pentagon oficjalnie ogłosił plan przeniesienia Grenlandii spod jurysdykcji Dowództwa Europejskiego do Dowództwa Północnego USA (NORTHCOM), które odpowiada za bezpieczeństwo Ameryki Północnej. Ta zmiana ma strategicznie związać wyspę ze Stanami Zjednoczonymi i wzmocnić amerykańską obecność w regionie arktycznym.

Jak podaje defence24.pl, Pentagon jest zdecydowany na tę zmianę i stara się realizować ją za pomocą sprytnych, nieagresywnych środków, unikając bezpośrednich nacisków czy gróźb. Celem jest zabezpieczenie kluczowych interesów USA na północnym Atlantyku i w Arktyce, gdzie rośnie rywalizacja o dostęp do bogatych zasobów naturalnych oraz kontrolę nad szlakami morskim.

Reakcje Danii i Grenlandii oraz historyczny kontekst

Decyzja Pentagonu spotkała się z wyraźnym sprzeciwem ze strony Danii i Grenlandii. Premier Danii stanowczo zaznaczyła, że Grenlandia nie jest na sprzedaż, a suwerenność wyspy oraz decyzje dotyczące jej przyszłości należą do mieszkańców i władz grenlandzkich. Podkreśliła, że wszelkie zmiany muszą respektować autonomię Grenlandii, która od lat cieszy się szeroką samodzielnością w zarządzaniu swoimi sprawami.

Jak informował wcześniej portal EURACTIV.pl, propozycja ta wywołała napięcia między USA, Danią i Grenlandią, będąc dotychczas najpoważniejszą deklaracją amerykańskiej administracji dotyczącą tego regionu. Historycznie Stany Zjednoczone rozważały zakup Grenlandii od Danii już od XIX wieku – przypomina Wikipedia. W 1917 roku USA nabyły od Danii Wyspy Zachodnie, co jest jednym z precedensów w relacjach obu państw.

Zmiana nadzoru nad Grenlandią oznacza przeniesienie wyspy spod Dowództwa Europejskiego, co dodatkowo podkreśla portal EURACTIV.pl. Ten krok symbolizuje przesunięcie ciężaru odpowiedzialności za ten arktyczny obszar z Europy na Amerykę Północną.

Znaczenie strategiczne i perspektywy na przyszłość

Eksperci podkreślają, że głównym celem USA jest wzmocnienie swojej pozycji strategicznej w Arktyce, regionie o rosnącym znaczeniu geopolitycznym z uwagi na zmiany klimatyczne i otwierające się nowe szlaki żeglugowe. Ponadto ważne jest zabezpieczenie dostępu do bogatych zasobów naturalnych Grenlandii, takich jak rzadkie minerały i metale ziem rzadkich, które mają kluczowe znaczenie dla nowoczesnych technologii i przemysłu obronnego.

Zmiana nadzoru ma również za zadanie poprawić koordynację obrony Ameryki Północnej w świetle rosnących napięć geopolitycznych w regionie, zwłaszcza w kontekście działań Rosji i Chin, które zwiększają swoją obecność w Arktyce.

Według defence24.pl, Pentagon stawia na sprytne i dyplomatyczne podejście, starając się związać Grenlandię ze Stanami Zjednoczonymi bez wywierania bezpośredniej presji. To może okazać się kluczowe dla utrzymania długoterminowej obecności USA na północnym Atlantyku i w Arktyce, gdzie rosnące znaczenie regionu będzie miało coraz większy wpływ na globalną politykę i gospodarkę.