Naukowcy z Torunia badają reakcje roślin na światło w międzynarodowym projekcie

Naukowcy z Torunia ruszyli z nowatorskim badaniem, które może znacząco poszerzyć naszą wiedzę o tym, jak rośliny reagują na światło. W ramach międzynarodowego projektu Weave-UNISONO, realizowanego we współpracy z austriackim zespołem badawczym, polscy specjaliści skupią się na mechanizmach uruchamianych przez fotoreceptory roślin po absorpcji energii świetlnej. Celem tych badań jest nie tylko zrozumienie podstawowych procesów biologicznych, ale także wykorzystanie zdobytej wiedzy do ulepszenia fotosyntezy oraz adaptacji roślin do zmieniających się warunków środowiskowych.

Eksperci podkreślają, że lepsze poznanie reakcji roślin na światło może mieć ogromne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju oraz rozwoju nowych technologii w rolnictwie i biotechnologii. Realizacja projektu może otworzyć drzwi do innowacyjnych rozwiązań w inżynierii roślin, które w przyszłości przyczynią się do zwiększenia efektywności produkcji rolnej oraz poprawy odporności roślin na stresy środowiskowe.

Międzynarodowy projekt badawczy Weave-UNISONO – cel i zakres

4 czerwca 2025 roku rozpoczęła się realizacja projektu badawczego Weave-UNISONO, który prowadzą naukowcy z Torunia we współpracy z zespołem z Austrii. Projekt ma na celu szczegółową analizę elementów i mechanizmów regulujących procesy zachodzące w roślinach po absorpcji światła przez ich fotoreceptory. To właśnie te procesy są odpowiedzialne za uruchomienie szeregu reakcji biologicznych, które decydują o wzroście i funkcjonowaniu roślin.

Kierownictwo nad projektem sprawuje zespół z Torunia, który koordynuje badania mające na celu zrozumienie, w jaki sposób światło wpływa na życiowe funkcje roślin. Jak podaje Narodowe Centrum Nauki (ncn.gov.pl), projekt Weave-UNISONO ma potencjał, by wprowadzić przełomowe zmiany w dziedzinie biologii roślin oraz ich praktycznego zastosowania w rolnictwie. Prace badawcze mogą przyczynić się do opracowania nowych metod zwiększających wydajność fotosyntezy oraz poprawiających zdolność roślin do adaptacji w obliczu zmieniających się warunków klimatycznych.

Znaczenie światła dla roślin – procesy fotorecepcji i ich efekty

Światło odgrywa fundamentalną rolę w życiu roślin, oddziałując na nie poprzez procesy fotorecepcji. To właśnie dzięki nim rośliny potrafią reagować na natężenie i jakość światła, co ma bezpośredni wpływ na ich wzrost, rozwój oraz efektywność fotosyntezy. Fotoreceptory to wyspecjalizowane białka, które po pochłonięciu energii świetlnej inicjują kaskady sygnałów biochemicznych warunkujących wiele kluczowych procesów.

Do najważniejszych z nich należą kiełkowanie nasion, fototropizm – czyli kierunkowy wzrost roślin ku źródłu światła – oraz regulacja otwierania i zamykania aparatów szparkowych, które kontrolują wymianę gazową i transpirację. Jak podaje Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, światło jest niezbędnym czynnikiem wpływającym na funkcjonowanie roślin i ich zdolność do adaptacji w zmiennym środowisku.

Prof. Heribert Warzecha z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich podkreśla, że zrozumienie mechanizmów reakcji roślin na światło może zrewolucjonizować dziedziny takie jak inżynieria roślin. Takie osiągnięcia będą miały kluczowe znaczenie dla rozwoju zrównoważonych technologii rolniczych, które pozwolą na efektywniejsze wykorzystanie zasobów naturalnych i ochronę środowiska.

Światło a rozwój korzeni – dodatkowe czynniki środowiskowe

Wpływ światła na rośliny nie ogranicza się wyłącznie do ich nadziemnych części. Coraz więcej badań wskazuje, że oświetlenie ma także istotne znaczenie dla rozwoju systemu korzeniowego. Fotoreceptory obecne w części korzeniowej roślin mogą modulować ich wzrost i kształtowanie się, co jest niezbędne dla prawidłowego pobierania wody i składników odżywczych z gleby.

Oprócz światła, na rozwój korzeni wpływają także inne czynniki środowiskowe, takie jak temperatura i wilgotność. Ich optymalny poziom warunkuje zdrowy i silny system korzeniowy, który z kolei decyduje o ogólnej kondycji rośliny. Jak informuje Wikipedia, światło może modulować rozwój korzeni, co jest kluczowe dla utrzymania równowagi pomiędzy nadziemną a podziemną częścią rośliny.

Dotychczasowe badania pokazują, jak ważne jest dokładne poznanie, w jaki sposób światło wpływa na rozwój korzeni. Ta wiedza otwiera drogę do tworzenia lepszych metod upraw i modyfikacji roślin, które mogą przynieść wyższe plony i większą odporność na trudne warunki środowiskowe — co staje się coraz ważniejsze w obliczu globalnych wyzwań dotyczących żywności i ochrony naszej planety.