Polski Sejm ustanawia Dzień Pamięci. Ukraina krytykuje decyzję

Polski Sejm podjął ważną decyzję, która ma na celu upamiętnienie ofiar tragicznych wydarzeń z historii Polski i Ukrainy. 5 czerwca 2025 roku jednogłośnym głosowaniem ustanowiono 11 lipca jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar ludobójstwa dokonanego przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej. Nowe święto ma przypominać o dramatycznych wydarzeniach z lat 1939-1946 i oddać hołd Polakom, którzy zostali zamordowani podczas tych lat. Decyzja ta spotkała się jednak z krytyką ze strony Ukrainy, która wskazuje na zagrożenia dla relacji dwustronnych i podkreśla konieczność prowadzenia dialogu opartego na naukowych badaniach historii.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy wyraziło zdecydowany sprzeciw wobec polskiej inicjatywy, podkreślając, że jest ona sprzeczna z duchem dobrosąsiedzkich stosunków i może utrudniać proces pojednania między oboma narodami. Ukraińskie MSZ zwraca uwagę, że jednostronne ustalanie dni pamięci nie sprzyja wzajemnemu porozumieniu, nad którym oba państwa pracują w ramach specjalnej Wspólnej Ukraińsko-Polskiej Grupy Roboczej do Spraw Historycznych. Strona ukraińska opowiada się za bezstronnym i naukowym podejściem do wspólnej historii, a ustawa przyjęta przez polski parlament wywołała napięcia w relacjach dyplomatycznych.

Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci przez polski Sejm

5 czerwca 2025 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej jednogłośnie przyjął ustawę ustanawiającą 11 lipca Narodowy Dzień Pamięci Ofiar ludobójstwa dokonanego przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) oraz Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej. Nowa data ma upamiętniać ofiary tragicznych wydarzeń, które miały miejsce w okresie od 1939 do 1946 roku. Celem święta jest oddanie hołdu Polakom zamordowanym przez nacjonalistów ukraińskich oraz ich rodzinom, które do dziś noszą piętno tych dramatycznych wydarzeń.

Jak podaje kresy.pl, inicjatywa ta ma przede wszystkim zwrócić uwagę opinii publicznej na historyczne zbrodnie popełnione na Kresach, które przez dziesięciolecia pozostawały tematem trudnym i często przemilczanym. Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci ma służyć zachowaniu pamięci o tym bolesnym fragmencie historii Polski oraz podkreśleniu potrzeby dialogu opartego na prawdzie historycznej.

Reakcja Ukrainy na decyzję polskiego parlamentu

Decyzja polskiego Sejmu spotkała się z krytyką ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy, które oceniło ją jako sprzeczną z duchem dobrosąsiedzkich stosunków między Polską a Ukrainą. Ukraińskie MSZ podkreśliło, że jednostronne ustanowienie takiego dnia pamięci nie sprzyja procesowi wzajemnego porozumienia i pojednania, nad którym oba kraje pracują, zwłaszcza w ramach Wspólnej Ukraińsko-Polskiej Grupy Roboczej do Spraw Historycznych.

Portal wiadomosci.wp.pl przypomina, że Ukraina konsekwentnie opowiada się za naukowym i bezstronnym badaniem wspólnej historii, unikając politycznych napięć i jednostronnych gestów, które mogą podsycać konflikty. Z kolei polsatnews.pl wskazuje, że ukraińskie MSZ uważa inicjatywę polskich posłów za niesprzyjającą wzajemnemu pojednaniu, co może utrudnić dalszą współpracę na polu historycznym i politycznym.

Według rp.pl, decyzja ta wywołała wzrost napięć w relacjach dyplomatycznych między Polską a Ukrainą, co pokazuje, jak delikatnym i złożonym tematem pozostają kwestie historyczne w stosunkach obu krajów.

Kontekst historyczny i dotychczasowe relacje polsko-ukraińskie

W treści ustawy przypomniano, że w latach 1939-1946 nacjonaliści ukraińscy z organizacji OUN i UPA dokonali ludobójstwa na Polakach na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Ten dramatyczny okres historii pozostaje jednym z najbardziej bolesnych i jednocześnie kontrowersyjnych epizodów w relacjach polsko-ukraińskich.

Wcześniej, 8 maja 2025 roku, Ukraina obchodziła swój własny Dzień Pamięci, który miał na celu przewartościowanie dziedzictwa II wojny światowej i łączył tradycje Dnia Zwycięstwa – informuje Instytut Europy Środkowej. To pokazuje, jak oba państwa starają się zmierzyć z trudną historią, choć z różnych perspektyw.

Jak podaje tvp.info, polska ustawa stoi jednak w sprzeczności z duchem dobrosąsiedzkich stosunków, co podkreśla także ukraińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Według fakt.pl, ukraińskie władze apelują do Polaków, by nie szukali wrogów wśród Ukraińców i podkreślają potrzebę dialogu oraz pojednania opartego na wzajemnym szacunku i zrozumieniu.

Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Ofiar ludobójstwa OUN i UPA to kolejny krok w skomplikowanej historii polsko-ukraińskich relacji. Mimo wielu wyzwań oba narody nadal starają się prowadzić dialog i wspólnie zmierzać ku zrozumieniu, choć równocześnie trudno pogodzić pamięć o bolesnej przeszłości z potrzebą budowania porozumienia.