Przełomowa analiza zębów sprzed 2 mln lat odsłania tajemnice ewolucji człowieka

Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia, analizując białka zachowane na szkliwie zębów szczątków Paranthropus robustus, gatunku hominida żyjącego około 2 milionów lat temu w Afryce. Dzięki nowatorskiej metodzie badawczej udało się odczytać sekwencje aminokwasów, które znacząco różnią się od tych występujących u współczesnych ludzi, neandertalczyków oraz denisowian. Wyniki badania, opublikowane 30 maja 2025 roku, rzucają nowe światło na złożony proces ewolucji człowieka i pozwalają lepiej zrozumieć jego dalekich przodków.

To przełomowe badanie otwiera zupełnie nowe możliwości w badaniu genealogii człowieka, umożliwiając weryfikację wcześniejszych teorii opartych dotąd głównie na analizie morfologii kości. Naukowcy mają nadzieję, że dzięki tej metodzie uda się precyzyjniej zrekonstruować drzewo genealogiczne hominidów i rozwinąć wiedzę o ewolucyjnych związkach między gatunkami.

Nowatorska analiza białek ze szkliwa zębów Paranthropus robustus

30 maja 2025 roku naukowcy opublikowali wyniki badania białek zachowanych na szkliwie zębów szczątków Paranthropus robustus – hominida, który żył w Afryce około 2 miliony lat temu. Analiza mikroskopijnych śladów białka pozwoliła na odczytanie sekwencji aminokwasów, które okazały się różnić od tych obecnych u współczesnych ludzi, neandertalczyków i denisowian.

Jak podaje portal wprost.pl, odkrycie to jest przełomowe, ponieważ umożliwia badanie genealogii człowieka w oparciu o materiał białkowy, a nie wyłącznie kości. Do tej pory większość wiedzy o ewolucji hominidów pochodziła z analizy kształtu i struktury kości, które jednak nie zawsze dostarczają wystarczających informacji genetycznych. Teraz, dzięki zachowanym białkom, naukowcy mają narzędzie do bardziej precyzyjnego badania linii ewolucyjnych.

Znaczenie odkrycia dla zrozumienia ewolucji człowieka

Różnice w sekwencjach aminokwasów wskazują na unikalne cechy Paranthropus robustus, co pozwala na wyraźniejsze rozróżnienie tego gatunku od innych hominidów żyjących w podobnym okresie. To z kolei ułatwia rekonstrukcję historii ewolucyjnej człowieka i pozwala lepiej zrozumieć, jak różne linie hominidów rozwijały się niezależnie.

Według wprost.pl, badanie pomaga zweryfikować wcześniejsze teorie oparte na kształcie i wielkości kości, które przez dziesięciolecia były głównym źródłem wiedzy o ewolucji człowieka. Dzięki analizie białek możliwe jest potwierdzenie lub odrzucenie hipotez dotyczących pokrewieństwa między gatunkami, co może prowadzić do rewizji znanych modeli genealogicznych.

Celem badaczy jest odkrycie dokładniejszego drzewa genealogicznego człowieka, które uwzględnia nie tylko cechy morfologiczne, ale także molekularne. Takie podejście może zmienić dotychczasowe rozumienie relacji między gatunkami hominidów i rzucić nowe światło na procesy ewolucyjne prowadzące do powstania Homo sapiens.

Kontekst wcześniejszych badań i perspektywy na przyszłość

Wcześniej, w lutym 2025 roku, podobne badania przeprowadzono na zębach Australopithecus africanus, co potwierdziło wysoką skuteczność metody analizy białek ze szkliwa – podaje National Geographic. To wcześniejsze badanie wykazało, że mikroskopijne ślady białka mogą zachować się na zębach pomimo upływu około 2 milionów lat, co otwiera zupełnie nowe możliwości badawcze w paleoantropologii.

Jak informuje National Geographic, ta technologia stanowi prawdziwą rewolucję w badaniu praludzi. Dotychczas wiele informacji o ewolucji człowieka pozostawało niedostępnych ze względu na degradację materiału genetycznego lub ograniczenia wynikające z analizy kości. Analiza białek pozwala na uzyskanie nowych danych molekularnych, które mogą znacząco poszerzyć naszą wiedzę o przeszłości.

Ta metoda otwiera nowe możliwości w badaniach nad ewolucją człowieka. Naukowcy mają nadzieję, że dzięki niej uda się lepiej poznać relacje między różnymi gatunkami hominidów oraz głębiej zrozumieć procesy, które ukształtowały współczesnego człowieka.