Rząd wprowadza 'lex szarlatan’ – milionowe kary za pseudomedycynę

Rząd RP przygotowuje nowelizację ustawy o prawach pacjenta, która ma na celu zdecydowane ograniczenie praktyk pseudomedycznych w Polsce. Projekt, określany potocznie jako „lex szarlatan”, przewiduje kary sięgające nawet miliona złotych dla osób stosujących nielegalne metody leczenia i uzdrowicielstwa. Inicjatywa ma przeciwdziałać rosnącej liczbie niezweryfikowanych i potencjalnie niebezpiecznych praktyk, które mogą zagrażać zdrowiu pacjentów. Informacje o projekcie pojawiły się 16 czerwca 2025 roku, a szczegóły dotyczące zakresu i konsekwencji nowych przepisów zostały opublikowane przez portal Interia Biznes.

Projekt ten jest odpowiedzią na wzrost przypadków stosowania przez niektóre osoby metod leczniczych niepopartych naukowo, które mogą nie tylko wprowadzać w błąd, ale i realnie szkodzić pacjentom. Wprowadzenie surowych sankcji ma na celu nie tylko ochronę zdrowia obywateli, ale również wyraźne zasygnalizowanie, że państwo nie akceptuje działań naruszających zasady bezpieczeństwa medycznego.

Geneza i cel nowelizacji „lex szarlatan”

W dniu 16 czerwca 2025 roku rząd RP przedstawił projekt nowelizacji ustawy o prawach pacjenta, mający na celu zwalczanie praktyk pseudomedycznych. To odpowiedź na rosnące zagrożenie związane z działaniami osób oferujących usługi lecznicze nieposiadające naukowego potwierdzenia skuteczności i bezpieczeństwa. Projekt potocznie nazywany „lex szarlatan” ma za zadanie chronić pacjentów przed nieuczciwymi uzdrowicielami oraz osobami stosującymi metody bez żadnych podstaw medycznych.

Nowe przepisy przewidują surowe sankcje finansowe, sięgające nawet miliona złotych, dla osób stosujących nielegalne praktyki medyczne. Jak podaje portal biznes.interia.pl, inicjatywa ma przeciwdziałać rosnącej liczbie przypadków narażania zdrowia pacjentów przez pseudomedyczne metody, które niejednokrotnie opierają się na niezweryfikowanych teoriach czy wręcz oszustwach. Celem jest wyeliminowanie z rynku tych, którzy w imię zysku stosują niebezpieczne techniki, nie spełniające standardów medycznych i etycznych.

Zakres i konsekwencje planowanych przepisów

Projekt nowelizacji szczegółowo określa, jakie działania będą uznawane za praktyki pseudomedyczne podlegające karom. Wśród nich mają znaleźć się metody leczenia i uzdrawiania, które nie posiadają potwierdzenia skuteczności w badaniach naukowych oraz nie są dopuszczone do stosowania przez odpowiednie organy. Wprowadzenie kar finansowych do miliona złotych ma działać jako silny środek odstraszający dla osób oferujących niezweryfikowane metody leczenia i uzdrowicielstwa.

Nowe przepisy będą uzupełnieniem istniejących regulacji dotyczących praw pacjenta, wzmacniając ochronę przed nadużyciami i działaniami, które mogą narażać zdrowie lub życie. Zgodnie z informacjami portalu biznes.interia.pl, projekt ma na celu wyraźne oddzielenie legalnej praktyki medycznej od działań pseudonaukowych, które dotychczas mogły funkcjonować w szarej strefie prawnej. Brak dodatkowych informacji wzbogacających w dostępnych źródłach uniemożliwia obecnie szersze omówienie szczegółów projektu, jednak już teraz wiadomo, że ustawodawca stawia na zdecydowane i jednoznaczne rozwiązania.

Reakcje i dalsze kroki legislacyjne

Na chwilę obecną brak jest oficjalnych komentarzy ze strony środowisk uzdrowicieli oraz organizacji pacjentów, co może wynikać z niedawnej daty publikacji projektu. Projekt nowelizacji został opublikowany na portalu biznes.interia.pl 16 czerwca 2025 roku, co oznacza, że dalsze prace legislacyjne są w toku i możliwe, że w najbliższych tygodniach pojawią się kolejne informacje dotyczące konsultacji społecznych czy opinii ekspertów.

Na razie brak dodatkowych informacji utrudnia poznanie opinii ekspertów czy dokładnych terminów wprowadzenia nowych przepisów. Mimo to, już sama zapowiedź surowych kar finansowych pokazuje, jak poważnie rząd traktuje walkę z pseudomedycyną i ochronę pacjentów przed ryzykiem. Warto obserwować, jak dalej potoczą się losy tego projektu, bo może on znacząco wpłynąć na rynek usług medycznych i zdrowotnych w Polsce.