UE ogranicza kotły gazowe: nowe zasady od 2025 i 2030 roku

Unia Europejska podjęła przełomową decyzję dotyczącą przyszłości kotłów gazowych w budynkach mieszkalnych na terenie Wspólnoty. Od 15 lipca 2025 roku właściciele domów mogą składać wnioski o rozliczenie kotłów zakupionych przed wstrzymaniem finansowania tego typu urządzeń w programie „Czyste Powietrze”. Jednocześnie od bieżącego roku nie będzie już możliwe korzystanie ze środków publicznych na zakup nowych kotłów na paliwa kopalne, z wyjątkiem Polski, która ze względu na swoją specyfikę energetyczną otrzymała pewne wyjątki.

Decyzja ta wpisuje się w szerszy plan Unii Europejskiej, mający na celu radykalne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz przyspieszenie transformacji energetycznej. Od 2030 roku nowe instalacje kotłów gazowych będą dopuszczalne wyłącznie w połączeniu z odnawialnymi źródłami energii (OZE), a od 2040 roku klasyfikacja kotłów będzie zależała od rodzaju zastosowanego paliwa. Ma to na celu stopniowe wycofywanie urządzeń opalanych paliwami kopalnymi i promowanie rozwiązań zeroemisyjnych.

Nowe regulacje UE dotyczące kotłów gazowych – kluczowe terminy i zasady

Unia Europejska wprowadza nowe wytyczne do dyrektywy EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), które mają na celu ograniczenie stosowania kotłów gazowych opalanych paliwami kopalnymi. Zmiany te są odpowiedzią na wyzwania związane z ochroną klimatu oraz konieczność zmniejszenia zależności od paliw kopalnych.

Od 15 lipca 2025 roku właściciele domów będą mogli składać wnioski o rozliczenie kotłów gazowych zakupionych przed przerwą w programie „Czyste Powietrze”. Procedura ta przewiduje składanie dokumentów do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, które będą odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosków. Jak podaje portal next.gazeta.pl, jest to ostatnia szansa na uzyskanie wsparcia dla zakupów kotłów gazowych zrealizowanych przed wprowadzeniem restrykcji.

Warto podkreślić, że od 2025 roku nie będzie już możliwe finansowanie zakupu nowych kotłów na paliwa kopalne ze środków publicznych na terenie UE. Polska jednak korzysta z wyjątku, który pozwala na dalsze wsparcie inwestycji w kotły gazowe, co jest zgodne z krajową polityką energetyczną i specyfiką polskiego rynku. Jak informuje regiodom.pl, wyjątek ten ma pomóc w łagodzeniu skutków transformacji energetycznej i zapewnić bezpieczeństwo dostaw ciepła.

Ponadto od 2030 roku nowe kotły gazowe będą mogły być instalowane jedynie w nowych budynkach lub po przeprowadzeniu pełnej termomodernizacji istniejących obiektów. Co więcej, ich montaż będzie możliwy wyłącznie w połączeniu z odnawialnymi źródłami energii, takimi jak pompy ciepła, kolektory słoneczne czy inne technologie OZE. Bankier.pl podkreśla, że takie rozwiązanie ma zmusić inwestorów do korzystania z ekologicznych hybrydowych systemów grzewczych, które obniżają emisje i zwiększają efektywność energetyczną.

Brak obowiązku natychmiastowego usuwania kotłów i przyszłość paliw odnawialnych

Unijne regulacje nie nakładają obowiązku natychmiastowego usuwania już zainstalowanych kotłów gazowych w istniejących budynkach. Ich naprawa i serwisowanie pozostają możliwe bez ograniczeń, pod warunkiem że budynek nie przeszedł głębokiej termomodernizacji. Jak podkreślają serwisy money.pl i bezprawnik.pl, ma to na celu ochronę konsumentów przed nagłymi wydatkami i umożliwienie stopniowej wymiany instalacji w perspektywie długoterminowej.

Od 2040 roku o klasyfikacji kotła będzie decydował rodzaj używanego paliwa. Piece zasilane paliwami kopalnymi będą stopniowo wycofywane z użytku, co jest spójne z celami klimatycznymi UE. Budynki zeroemisyjne będą mogły korzystać z kotłów gazowych zasilanych gazami odnawialnymi, co wpisuje się w strategię unijną na rzecz transformacji energetycznej. Jak informuje money.pl, tak zwany biogaz lub wodór mają odegrać istotną rolę w przyszłym miksie energetycznym.

Dodatkowo kotły gazowe będą mogły być instalowane w układzie hybrydowym, łączącym tradycyjne źródła energii z odnawialnymi. To pozwoli na płynne przejście do systemów bardziej ekologicznych i zwiększy elastyczność zarządzania ciepłem. Portal bezprawnik.pl zwraca uwagę, że takie rozwiązania mogą ułatwić użytkownikom dostosowanie się do nowych wymagań bez konieczności natychmiastowej wymiany całej instalacji.

Reakcje i kontekst – wyzwania dla samorządów, branży i Polski

Nowe przepisy wywołały mieszane reakcje zarówno wśród samorządów, jak i przedstawicieli branży prosumenckiej. Jak podaje swiatoze.pl, pojawiają się obawy, że restrykcje mogą zahamować rozwój odnawialnych źródeł energii na poziomie lokalnym, utrudniając realizację inwestycji i modernizacji systemów grzewczych. Samorządy alarmują o potencjalnych problemach z zapewnieniem wsparcia dla mieszkańców oraz o możliwym wzroście kosztów ogrzewania.

W 2024 roku złożono ponad 270 tysięcy wniosków w ramach programu „Czyste Powietrze”, który obecnie znajduje się w stanie kryzysu ze względu na zmiany w finansowaniu i ograniczenia dotacyjne. Portal wgospodarce.pl wskazuje, że program wymaga pilnych reform, aby skutecznie wspierać transformację energetyczną i poprawę jakości powietrza.

W kontekście geopolitycznym istotne jest również zmniejszenie importu paliw kopalnych z Rosji do UE, które spadło o około 80 procent. Businessinsider.com.pl podkreśla, że ten trend jest jednym z motywatorów unijnej polityki energetycznej, skłaniając Wspólnotę do przyspieszonego odejścia od paliw kopalnych i zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii.

Polska, jako kraj o wysokim udziale gazu w ogrzewaniu domów, korzysta z wyjątków w unijnych regulacjach, które pozwalają na dalsze wsparcie inwestycji w kotły gazowe. Jak informuje regiodom.pl, jest to ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego oraz stabilności dostaw ciepła, zwłaszcza w okresie transformacji sektora energetycznego.

—

Unijne działania to istotny krok w stronę ograniczenia emisji i modernizacji systemów grzewczych w Europie. Nowe regulacje stopniowo odchodzą od paliw kopalnych, jednocześnie dając użytkownikom i krajom członkowskim pewną swobodę, by łatwiej mogli przystosować się do tych zmian i energetycznych wyzwań.